De opmars van de breinwerker is overal zichtbaar. Routineta- ken worden daar waar mogelijk overgenomen door IT-gestuurde oplossingen. We worden in toenemende mate geacht ons creatieve én rationele brein te gebruiken. Wat opvalt is dat steeds meer mensen moeite hebben met logisch denken en zich logisch te gedragen. Dit kunnen we bijvoorbeeld zien aan het aantal mensen dat in het verkeer een smartphone bedient. Of het aantal mensen dat psychisch overbelast is of waarvan de to-do-lijsten zo lang zijn geworden dat er geen eind aan komt. Op de vraag: ‘Wanneer was de laatste keer dat u niets te doen had?’ komt regelmatig het antwoord dat mensen zich dat niet meer kunnen herinneren.

Wat er aan de hand is

Door toenemend gebruik van IT-toepassingen, zoals internet, social media en smartphones, krijgt ons stress-systeem meer en meer triggers. Het gevolg is dat inflexibele opvattingen, overtuigingen en gedragspatronen de overhand krijgen. We kunnen stellen dat je vroe- ger je best moest doen om overspannen te raken. Tegenwoordig moet je je best doen om ontspannen te blijven. Vanuit ons stress-systeem bekeken is de wereld 180 graden gekanteld. Maar de manier waarop ons lichaam met stress omgaat is ongewijzigd. Uit onderzoek blijkt dat de fundamenten van ons stress-systeem al 500 miljoen jaar oud zijn. Kort gezegd kan je stellen dat ons stress-systeem geschikt is voor een leven in de natuur en ongeschikt is voor snelle veranderingen in deze moderne, digitale maatschappij. Kennelijk zijn we in staat om met ons rationele brein een maatschappij te creëren waar we steeds minder goed in passen.

Het is belangrijk om te weten dat de aansturing van gedrag door ons stress-systeem vele malen krachtiger is dan de aansturing door ons rationele brein. Mensen begrijpen vaak wel welk gedrag beter zou zijn maar krijgen toch de gewenste verandering niet voor elkaar. Dit is de reden dat slimme mensen zich onlogisch kunnen gedragen. Is dit het geval dan luidt de conclusie: het is geen snap-probleem. Geen pro- bleem dat je met nog meer logica kan tackelen. Toch zie je dit elke dag weer fout gaan. Kansloze pogingen om harde gedragspatronen om
te buigen met slechts bewustwording en logica. Het ego van ons rationele brein maakt het moei- lijk om te zien dat gedragspatronen niet blijvend kunnen worden omgebogen met nog meer ratio.

Wat dit betekent voor organisaties

In veel vraagstukken waar organisaties voor staan speelt cultuur- en gedragsverandering een belangrijke rol. Veel van ons gedrag is de afge- lopen decennia getransformeerd van rationeel aangestuurd gedrag in harde gedragspatronen. Dit is een belangrijke reden waarom veel orga- nisaties moeite hebben om hun organisatiecul-
tuur, het totaal aan gedragingen van alle medewerkers, af te stemmen op veranderende omstandigheden. Veel pogingen om te verande- ren stranden omdat geprobeerd wordt harde gedragspatronen om te buigen met methodieken die zijn bedacht voor gedrag dat wordt aangestuurd door ratio en logica. Het gevolg: onnodig hoge kosten, frustratie en verlies van energie omdat mensen hierdoor wel snappen wat zinvol is, maar dat dit niet leidt tot structurele veranderingen in cultuur- en gedrag.

Oplossingen

Een belangrijke vraag is: ‘Met welk gedrag hebben we te maken?’. Voor rationeel aangestuurd gedrag werken de ‘oude’ cognitieve modellen nog steeds prima. Is er echter sprake van harde culturele- en gedragspatronen, wat in veel gevallen zo is, dan zijn de cognitieve modellen ontoereikend en is er behoefte aan een nieuwe aanpak.
De hoob-methode®. Deze effectieve en pragmatische methodiek is bij uitstek geschikt om organisaties en medewerkers te begeleiden naar blijvende Cultuur- en Gedragsverandering. Een methode die wel leidt tot het doorbreken van harde gedragspatronen en het succesvol inzetten van nieuw gedrag. Zo maakt u uw organisatie sterker.

Deze stelling leidt regelmatig tot verontwaardiging, fronsende voorhoofden en opgetrokken wenkbrauwen. Enige toelichting leidt tot bewustwording waarom eer- dere pogingen om blijvend te veranderen niet succesvol waren. Frustratie maakt plaats voor een glimlach en enthousiasme.

onbewust associëren met gebeurtenissen die we ooit als levensbedreigend hebben ervaren. Zolang gedrags- patronen een doel dienen, is er niets aan de hand. Sterker, dan valt het niet eens op dat het een gedrags- patroon is. Dit komt omdat het gedrag dan logisch is in relatie tot situatie en doelen. Het gaat pas opvallen wan- neer het geen doel meer dient. Dan is ons gedrag on- logisch. Bekende voorbeelden hiervan zijn chronische overbelasting, burn-out, de pleaser die maar niet voor zichzelf opkomt, de betweter die nooit luistert etc. Sa- menvattend kan je stellen dat gedrag inzetten dat niet in lijn is met je gedragspatronen onherroepelijk leidt tot het voelen van oud zeer met bijbehorende stressreactie en levensbedreiging. Dit is de reden waarom (ook slimme) mensen zich onlogisch kunnen blijven gedra- gen terwijl ze wel snappen wat beter zou zijn. Emotie is nu eenmaal sterker dan ratio. Op een diep niveau gaat het over overleven.

hoob-methode®: omdat emotie sterker is dan ratio

Mensen kunnen ernstig lijden onder de inzet van gedragspatronen die geen doel dienen. Met gedrags- patronen, gedrag dat herhaaldelijk wordt ingezet in vergelijkbare situaties, wordt z.g. oud zeer onderdrukt. Ieder mens doet dit. Ieder mens onderdrukt onbewust oud zeer met gedragspatronen en bijbehorende opvattingen en overtuigingen. Dit komt omdat we dit onbewust associëren met gebeurtenissen die we ooit als levensbedreigend hebben ervaren. Zolang gedrags- patronen een doel dienen, is er niets aan de hand. Sterker, dan valt het niet eens op dat het een gedrags- patroon is. Dit komt omdat het gedrag dan logisch is in relatie tot situatie en doelen. Het gaat pas opvallen wan- neer het geen doel meer dient. Dan is ons gedrag on- logisch. Bekende voorbeelden hiervan zijn chronische overbelasting, burn-out, de pleaser die maar niet voor zichzelf opkomt, de betweter die nooit luistert etc. Sa- menvattend kan je stellen dat gedrag inzetten dat niet in lijn is met je gedragspatronen onherroepelijk leidt tot het voelen van oud zeer met bijbehorende stressreactie en levensbedreiging. Dit is de reden waarom (ook slimme) mensen zich onlogisch kunnen blijven gedra- gen terwijl ze wel snappen wat beter zou zijn. Emotie is nu eenmaal sterker dan ratio. Op een diep niveau gaat het over overleven.

Doorbreken van gedragspatronen, aanleren nieuw gedrag.

Problemen zijn pas oplosbaar wanneer ze er mogen zijn. Familieopstellers zien dit als een belangrijke sys- teemwet. Door het onderdrukken van oud zeer maken we onszelf (onbewust) wijs dat deze pijnen er niet mogen zijn. Zie hier de uitdaging. Een voorwaarde om gedragspatronen te kunnen doorbreken is dat we ons oude zeer gaan durven voelen. Dat het mag bestaan. En ja, dat voelt tijdelijk behoorlijk rot. Maar het durven voelen ervan opent EN de weg naar het stoppen met een gedragspatroon dat geen doel dient EN maakt het succesvol aanleren en inzetten van nieuw en ander gedrag mogelijk. De hoob-methode® is speciaal ontwikkeld om cultuur- en gedragsverandering mogelijk te maken in geval van harde gedragspatronen. Een belangrijke stap hierbij is het kleiner maken van oud zeer. Het blijvend bewust kunnen stoppen met gedragspatronen die geen doel dienen en het succesvol kunnen beschikken over meerdere type gedragingen levert een grote bijdrage aan ons gevoel van welzijn en geluk en het ervaren van gezonde stressniveaus. Het levert een grote bijdrage aan succes- vol persoonlijk en zakelijk functioneren. En daarom:

“Voel je rot, word gelukkig!”

Wanneer mensen zich onlogisch gedragen, d.w.z. gedrag inzetten dat geen doel dient, dan stel ik mezelf altijd de vraag: ‘is het Hoofdgedrag of is het Buikgedrag’ (zie hoob-methode®).

Hoofdgedrag is te beïnvloeden is met extra kennis in de vorm van een cursus, opleiding, training of een goed advies. We spreken dan over z.g. ‘snap-problemen’ omdat de gewenste gedragsverandering op gang komt d.m.v. extra kennis en inzichten.

Hebben we te maken met Buikgedrag dan hoor je mensen vaak zeggen: ‘ik snap dat ik iets anders zou moeten doen, en toch krijg ik het niet voor elkaar’. In deze situaties hebben we dus kennelijk niet te maken met z.g. ‘snap-problemen’ en kunnen we dus stoppen met het beïnvloeden van gedrag d.m.v. extra kennis. Toch wordt veelvuldig getracht om Buikgedrag op deze wijze te beïnvloeden. Mensen zijn hierin buitengewoon volhardend. En, hoe goed de talrijke modellen en analyses ook zijn, de gewenste gedragsverandering zal zeker niet blijvend zijn of erger, zelfs helemaal niet op gang komen.

In geval een (bijna) burn-out of chronische overbelasting is er altijd sprake van Buikgedrag. Dieper gewortelde gedragspatronen, die zo kenmerkend zijn voor Buikgedrag, leiden tot ongezonde stressniveaus en stress-gerelateerde fysieke en emotionele klachten. Dit betekent dus dat alle cognitieve coaching en therapieën ontoereikend zijn om blijvend te kunnen herstellen en dus ook om herhaling van burn-out te voorkomen. Het is dan ook opvallend dat in de meeste gevallen wel cognitieve therapie of coaching wordt aangeboden.

Burn-out is slechts een symptoom van Buikgedrag dat geen doel dient. Toch is men bijzonder hardnekkig in kansloze pogingen om Buikgedrag te willen veranderen met extra kennis, inzichten, modellen en analyses. Het gevolg hiervan? Terugval in oude gedragingen waardoor de volgende burn-out weer op de loer ligt. Dit komt omdat het echte probleem, de oorzaak van het inzetten van Buikgedrag dat geen doel dient, volledig buiten schot blijft. Behalve frustratie en energieverlies bij de direct betrokkenen, zij zijn wel vaak bewust geworden, is het ook een enorme verspilling van geld en tijd.

Tackle burn-out voorgoed, volg de drie stappen van de hoob-methode®

‘SNAP DAT HET GEEN SNAP-PROBLEEM IS’!

Voor meer informatie:
Jeroen Peterse, Intellectueel eigenaar hoob-methode®
Mob: 06-55361839 | j.peterse@ont-wikkel.nl