De opmars van de breinwerker is overal zichtbaar. Routineta- ken worden daar waar mogelijk overgenomen door IT-gestuurde oplossingen. We worden in toenemende mate geacht ons creatieve én rationele brein te gebruiken. Wat opvalt is dat steeds meer mensen moeite hebben met logisch denken en zich logisch te gedragen. Dit kunnen we bijvoorbeeld zien aan het aantal mensen dat in het verkeer een smartphone bedient. Of het aantal mensen dat psychisch overbelast is of waarvan de to-do-lijsten zo lang zijn geworden dat er geen eind aan komt. Op de vraag: ‘Wanneer was de laatste keer dat u niets te doen had?’ komt regelmatig het antwoord dat mensen zich dat niet meer kunnen herinneren.
Wat er aan de hand is
Door toenemend gebruik van IT-toepassingen, zoals internet, social media en smartphones, krijgt ons stress-systeem meer en meer triggers. Het gevolg is dat inflexibele opvattingen, overtuigingen en gedragspatronen de overhand krijgen. We kunnen stellen dat je vroe- ger je best moest doen om overspannen te raken. Tegenwoordig moet je je best doen om ontspannen te blijven. Vanuit ons stress-systeem bekeken is de wereld 180 graden gekanteld. Maar de manier waarop ons lichaam met stress omgaat is ongewijzigd. Uit onderzoek blijkt dat de fundamenten van ons stress-systeem al 500 miljoen jaar oud zijn. Kort gezegd kan je stellen dat ons stress-systeem geschikt is voor een leven in de natuur en ongeschikt is voor snelle veranderingen in deze moderne, digitale maatschappij. Kennelijk zijn we in staat om met ons rationele brein een maatschappij te creëren waar we steeds minder goed in passen.
Het is belangrijk om te weten dat de aansturing van gedrag door ons stress-systeem vele malen krachtiger is dan de aansturing door ons rationele brein. Mensen begrijpen vaak wel welk gedrag beter zou zijn maar krijgen toch de gewenste verandering niet voor elkaar. Dit is de reden dat slimme mensen zich onlogisch kunnen gedragen. Is dit het geval dan luidt de conclusie: het is geen snap-probleem. Geen pro- bleem dat je met nog meer logica kan tackelen. Toch zie je dit elke dag weer fout gaan. Kansloze pogingen om harde gedragspatronen om
te buigen met slechts bewustwording en logica. Het ego van ons rationele brein maakt het moei- lijk om te zien dat gedragspatronen niet blijvend kunnen worden omgebogen met nog meer ratio.
Wat dit betekent voor organisaties
In veel vraagstukken waar organisaties voor staan speelt cultuur- en gedragsverandering een belangrijke rol. Veel van ons gedrag is de afge- lopen decennia getransformeerd van rationeel aangestuurd gedrag in harde gedragspatronen. Dit is een belangrijke reden waarom veel orga- nisaties moeite hebben om hun organisatiecul-
tuur, het totaal aan gedragingen van alle medewerkers, af te stemmen op veranderende omstandigheden. Veel pogingen om te verande- ren stranden omdat geprobeerd wordt harde gedragspatronen om te buigen met methodieken die zijn bedacht voor gedrag dat wordt aangestuurd door ratio en logica. Het gevolg: onnodig hoge kosten, frustratie en verlies van energie omdat mensen hierdoor wel snappen wat zinvol is, maar dat dit niet leidt tot structurele veranderingen in cultuur- en gedrag.
Oplossingen
Een belangrijke vraag is: ‘Met welk gedrag hebben we te maken?’. Voor rationeel aangestuurd gedrag werken de ‘oude’ cognitieve modellen nog steeds prima. Is er echter sprake van harde culturele- en gedragspatronen, wat in veel gevallen zo is, dan zijn de cognitieve modellen ontoereikend en is er behoefte aan een nieuwe aanpak.
De hoob-methode®. Deze effectieve en pragmatische methodiek is bij uitstek geschikt om organisaties en medewerkers te begeleiden naar blijvende Cultuur- en Gedragsverandering. Een methode die wel leidt tot het doorbreken van harde gedragspatronen en het succesvol inzetten van nieuw gedrag. Zo maakt u uw organisatie sterker.